T24 Haber Merkezi
Milyonlarca emekli ocak ayında yapılacak artırımı beklerken, iktidar maaşlardan kesinti yapmaya hazırlanıyor. OVP’de yer alan ‘tasarruf kalemleri’ne nazaran, çalışmak zorunda kalan emeklilerin maaşlarından yüzde 12,5 oranında kesintiye gidilmesi planlanıyor.
Birgün’de yer alan habere nazaran; Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında atılacak adımlar ortasında çalışan emeklilerden genel sıhhat sigortası alınması formülü öne çıktı. Emeklilik öncesi çalışma hayatında bulunanların maaşlarından kesilen yüzde 12,5’lik genel sıhhat sigortası primi, yeni düzenlemeyle birlikte çalışan emeklilerin maaşlarından kesilecek.
“Kayıt dışılığı artırıyor”
İleri yaşta çalışmaya mecbur kalan emeklilerin, delinen bütçeye gelir sağlaması planlanıyor. Çalışan emeklilerin maaşlarından, yüzde 32 oranında Toplumsal Güvenlik Takviye Primi (SGDP) kesiliyor. Mevcut durumda bu kesinti, patron yükümlülüğünde. Patronların bu oranı yüksek bulması da emeklilerin sigortalı çalışmanın dışına itilmesine yol açarak kayıt dışılığı artıran bir etken olarak eleştiriliyor.
Çalışan emeklilere daha çok kesinti
SGDP, çalışan emeklinin iş kazası ya da meslek hastalığı nedeniyle çalışamaz duruma gelmesinde bağlanacak gelir için ayrılıyor. Emekliliğe kadar olan müddette iş kazası için maaşlardan ayrılan prim ise yüzde 2 oranında. Çalışan emekliler, öbür çalışanlardan çok daha yüksek prim kesintilerine maruz bırakılıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) datalarına nazaran 2020 yılında 746 bin 766 olan sisteme kayıtlı çalışan emekli sayısı, bu yılın ocak ayında 1 milyon 871 bin 897 bireye, haziran ayında ise 2 milyon 23 bin 11 şahsa yükseldi. Kayıt dışı çalışan emekli aylığı alanların sayısı bilinmemekle birlikte yaklaşık 1 milyon kişi olduğu varsayım ediliyor.
Ortalama emekli aylıklarının 16 bin 500 lira seviyesinde olması, emeklileri çalışma hayatına dönmeye zorlarken emekliye gelir kaybı da yolda. Genel sıhhat sigortası ile birlikte toplumsal güvenlik dayanak priminin de çalışandan alınması maaşlarda büyük kesintiler yapılması manası taşıyor.
Temmuz ayında en düşük emekli aylıklarında 2 bin 500 liralık artırım yapılmış, artırımın yer aldığı Vergi Kanunu teklifinde EYT’lilerin çalışmaya devam etmesi durumunda patrona ödenen dayanak de geri alınmıştı. Kıdem tazminatını yok edecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) de OVP’de ‘tasarrufların artırılması’ başlığı ile yer almıştı. ‘İkinci emeklilik geliri’ olarak tanıtılan TES ile kıdem tazminatı yerine çalışanların maaşlarından kesinti yapılarak fon oluşturulması planlanıyor. TES’e dahil olanlar ise kıdem tazminatı alamayacak.