Övgü Pınar-Vatikan
2013’te istifa ederek emekli olan eski Papa 16. Benedictus, Vatikan’da tarihi bir cenazeyle defnediliyor.
31 Aralık’ta, 95 yaşında hayatını kaybeden eski Papa için San Pietro Meydanı’nda düzenlenen cenaze merasimini halefi şimdiki Papa Francesco yönetiyor. Merasimi meydanda toplanan on binlerce kişi izliyor.
Geçmişte papaların cenazelerine dünya çapından onlarca devlet lideri davet edilse de 16. Benedictus papalık makamından ayrıldıktan sonra hayatını kaybettiği için nispeten daha sade bir merasimle uğurlanıyor.
Cenazeye sadece Vatikan’ın içinde yer aldığı İtalya ile eski papanın memleketi Almanya’dan heyetler resmi olarak davet edildi. Öte yandan İspanya Kraliçesi Sofia, Belçika Hükümdarı Philippe ve Kraliçesi Mathilde ile Macaristan, Polonya, Portekiz, Slovenya üzere ülkelerden devlet başkanları de özel sıfatla merasime katılıyor.
16 Benedictus için devlet merasimi düzenlenmese de cenaze ritüelinin birtakım ögeleri klâsik bir papa cenazesiyle örtüşüyor. Eski Papa’nın naaşı merasim sonrası Vatikan’daki San Pietro Bazilikası’nın alt katındaki mezar odalarından birine gömülecek. Eski papanın naaşı, geleneklere nazaran özel şerit ve mühürlerle kapatılacak olan iç içe 3 başka tabuta konulacak. Tabuta, 16. Benedictus devrinde basılan para ve madalyalar, eski papanın palyumları ve hayatını anlatan bir metin de yerleştirilecek.
16. Benedictus’un naaşı geçen Pazartesi gününden bugünkü cenazeye kadar bazilikada ziyarete açılmıştı. Vatikan’ın açıklamasına nazaran 3 gün içinde eski papayı katafalkta yaklaşık 200 bin kişi ziyaret etti.
Vatikan’da ‘İki papa’ dönemi
2005’te 78 yaşındayken papalığa seçilen 16. Benedictus, 2013’te ilerleyen yaşı nedeniyle idare kapasitesinin düştüğü gerekçesiyle istifa kararı almıştı. Bu kararla, papaların ölene kadar vazifede kalma geleneğini 600 yıldır bozan birinci kişi olarak tarihe geçmişti. 16. Benedictus bu nedenle, geleneklere bağlı, katı bir muhafazakar başkan olsa da Katolik Kilisesi’nde ihtilal yapan bir isim olarak da anılıyor.
16. Benedictus’un istifası sonrası da Vatikan’da yaşamayı ve papalara özel beyaz renklerde giyinmeyi tercih etmesi nedeniyle son yıllarda Katolik Kilisesi’nde fevkalâde bir devir yaşanmıştı.
Bir manastıra çekilen eski papa genel olarak sessiz kalsa da devir dönem yaptığı çıkışlarla kilise idaresinde bir çift başlılık imajı oluşmasına da neden olmuştu.
Avrupa dışından seçilen ender papalardan olan Arjantinli Papa Francesco 2013’te misyona geldikten sonra attığı birtakım adımlarla kilise içindeki muhafazakar kanadın yansısıyla karşılaşmış, bu kesim kendisine emekli Papa 16. Benedictus’u referans almayı sürdürmüştü.
Yeni Papa’nın ayinlerin Latince yapılmasına karşı adımları ve Amazonlarda rahiplere bekarlık kaidesinin kaldırılmasını tartışmaya açması muhafazakar kanadın en net reaksiyon verdiği girişimlerdendi. 16. Benedictus da şahsen bu problemlere müdahil olarak “İki papa” algısını güçlendirmişti.
16. Benedictus’a en yakın isimlerden şahsi sekreteri Monsenyör Georg Ganswein hafta başında Almanya’da yayımlanan Tagespost gazetesine yaptığı açıklamada, Papa Francesco’nun Latince ayinlere kısıtlama getirme kararının emekli papanın ‘kalbini kırdığını’ söyledi.
Papa Francesco için yeni dönem
Papa Francesco’nun kilisede ıslahat teşebbüslerinin yanı sıra eşcinsellere ölçülü yaklaşımı, göçmenlere kapıların açılması iletileri ve İslam’la münasebetleri uygunlaştırma gayretleri da muhafazakarların reaksiyonunu çekiyordu. Çok sağcı siyasetçiler, bu üzere bahislerdeki tavrı nedeniyle de eski Papa 16. Benedictus’u referans almayı sürdürdüklerini açıklamaktan çekinmiyordu.
16. Benedictus’un vefatı ve bugünkü cenaze merasimi sonrası Vatikan’da bu “İki papa” devri de resmen son buluyor.
Ancak kimi yorumcular, 16. Benedictus ile Francesco’nun temelinde şahsen yeterli anlaştığını ve emekli Papa’nın çok muhafazakar kanadı dizginlemek konusunda bir nevi paratoner fonksiyonu gördüğüne de dikkat çekiyor.
Bugünden itibaren Papa Francesco’nun Vatikan’daki tek beyaz cüppeli figür olarak ‘ikinci dönemine’ başladığı söylenebilir.