Azerbaycan’da, milletvekili seçimi için oy kullanma süreci lokal saatle 08.00’de başladı. Azerbaycanlılar, Ulusal Meclis üyelerini belirlemek için 7. kere sandık başına gidiyor.
Seçimlerin aslında Kasım ayında yapılması öngörülüyordu. Lakin Kasım ayında Azerbaycan’ın mesken sahipliğinde yapılacak Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP29) nedeniyle seçimler erkene alındı.
2025 yılında yapılması öngörülen cumhurbaşkanlığı seçimleri de erkene alındı, bu yılın Şubat ayında yapıldı. Muhalefetin protesto ettiği bu seçimlerde 2003’ten bu yana ülkeyi yöneten İlham Aliyev oyların yaklaşık yüzde 92’sini alarak beşinci defa cumhurbaşkanı seçildi.
DW Türkçe’nin aktardığına nazaran, pazar günü yapılacak ve Ulusal Meclis’teki 125 sandalye için 1052 adayın yarışacağı seçimlerden de sürpriz sonuç çıkması beklenmiyor. Aliyev’in genel başkanı olduğu Yeni Azerbaycan Partisi’nin (YAP) tekrar meclisteki çoğunluğu elde edeceği iddia ediliyor.
BOYKOT KARARI
Muhalefetin büyük bir bölümü, genel seçimleri boykot etme kararı aldı. Muhalefetteki Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, seçimlerin şeffaf bir biçimde düzenlenmediğini, bu nedenle de seçimlere katılmanın hiçbir manası olmadığını söylüyor.
İktidar partisi milletvekili Hikmet Babaoğlu ise muhalefetin boykot kararını “saçmalık” diyerek eleştiriyor, esasen sonuçları değiştirmeyecek bir boykot kararıyla Halk Cephesi Partisi’nin “kendi iflasını örtbas etmeye çalıştığını” sav ediyor.
Ancak sadece Halk Cephesi seçimleri boykot etmiyor. Boykot kararı alanlar ortasında Ulusal Demokratik Güçler Kurulu (NDF) de yer alıyor. Mevcut şartlar altında yapılacak seçimlerin yasal olmadığını ve halkın iradesini yansıtmayacağını savunan NDF, seçimleri “Sonucu İlham Aliyev’in şahsî isteklerine nazaran evvelden belirlenmiş ve senaryolaştırılmış ucuz bir gösteri” olarak nitelendiriyor.
Yapılan açıklamada, “seçime katılmanın ulusal çıkarlar açısından gereksiz ve ziyanlı olacağı” belirtildi, halka sandıklara gitmeyerek “hükümetin düzmece seçim gösterisini boykot etme” daveti yapıldı.
‘SEÇİMLER DE MUHALEFET DE TASFİYE EDİLDİ’
Başkent Bakü’deki Siyasi İdare Enstitüsü Müdür Acer Gasimli ise muhalefeti de eleştiriyor. Aslında seçimlerin boykot edilmesini yanlışsız bulmadığını, bunun “bir felaket” olduğunu söyleyen Gasimli, “Muhalefet güçlerini birleştirmeli, bir strateji geliştirmeliydi” diyor.
Ama artık çok geç kalındığını aktaran Acer Gasimli, “Artık seçimler, tıpkı muhalefet üzere fiilen tasfiye edilmiş durumda. Bu nedenle artık seçimlere katılmak da manasını yitirdi” değerlendirmesini yapıyor.
SEÇİM TAKVİMİ ALİYEV’İN İSTEĞİNE NAZARAN BELİRLENİYOR
Bu ortada muhalefetteki tüm partiler seçimleri boykot etmiyor. Geçmişte seçimleri boykot eden Müsavat Partisi taktik değiştirdi, milletvekili adayları göstererek seçimlere katılma kararı aldı.
Parti lideri Arif Hacılı, iktidarın demokrasinin bir gereği olan seçimleri baltalamasına müsaade vermek istemediklerini söyledi.
Cumhuriyetçi Alternatif Partisi de Milli Meclis seçimleri için aday gösterdi. Bu parti muhalefette yer almakla birlikte sık sık hükümete fazla sadık olmakla suçlanıyor.
Azerbaycan’da seçim takviminin Aliyev’in istekleri doğrultusunda değiştirilmesi de dikkat çekiyor. Olağan takvime nazaran Kasım’da genel seçimlerin, seneye de cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması gerekiyordu. Lakin Cumhurbaşkanı Aliyev, Dağlık Karabağ’ın Ermeni güçlerinden geri alındığını, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünün tekrar tesis edilmesiyle yeni bir periyodun başladığını, bu nedenle birinci olarak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması gerektiğini ileri sürerek bu seçimleri 14 ay erkene aldı.
Ayrıca Kasım’da yapılması gereken seçimler de COP29 nedeniyle Eylül’e çekildi.
Siyasi İdare Enstitüsü Müdür Acer Gasimli, seçim takvimindeki oynamaların aslında seçimlerin formaliteden ibaret olduğunu gözler önüne serdiği görüşünde.
Gasimli, “Seçim tarihlerinin bu kadar kolay kolay değiştirilebiliyor olunması, bu seçimlerin yalnızca formalite, manasız süreçler olarak görüldüğünü ispatlıyor” diyor.
TEK BAĞIMSIZ ADAY
Hafta sonunda yapılacak seçimler, 2020’de yapılan bir evvelki seçimlerle kıyaslanıyor. O seçimlere bir düzine bağımsız aday katılmıştı. Her ne kadar hiçbiri meclise girememiş olsa da adaylıkları ve kampanyaları seçimlere canlılık katmıştı.
Bu sene ise tek bir bağımsız aday var: Toplumsal cinsiyet eşitliği için uğraş eden aktivist Vefa Nağı.
Nağı, adaylığını Neftçala’dan koydu. Adaylık için gerekli imzaları toplayabilmek için bütün bölgeyi dolaştığını, seçim kampanyası yürüttüğünü, beşerlerle konuşarak sıkıntılarını dinlediğini anlatan Nağı, bu seçimlerde milletvekili seçilemeyebileceğini söylemekle birlikte “denemeye değer” diyor.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)