Orta Doğu’da tansiyon artarken, ABD bölgeye bir güdümlü füze denizaltısı gönderdi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby, “İran ya da vekillerinin bu hafta atak düzenleme ihtimaline karşı hazırlandıklarını açıklarken, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya İran’a “saldırı tehdidini geri çekme” daveti yaptı.
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’dan yapılan yazılı açıklamada, Savunma Bakanı Lloyd Austin’in USS Georgia güdümlü füze denizaltısını bölgeye gönderdiği belirtildi.
Denizaltı 154 Tomahawk seyir füzesi taşıyor. Bunlar karadaki amaçları vurmakta kullanılıyor.
Washington ayrıyeten, F-35 savaş uçakları taşıyan USS Abraham Lincoln uçak gemisine bölgeye seyahati hızlandırma talimatı verdi.
Uçak gemisi, bölgedeki bir Amerikan gemisiyle vazife değişimi için gönderilmişti.
Washington’ın bu atılımları, Hizbullah’ın üst seviye bir kumandanı ve Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin suikast sonucu öldürülmesinden sonra bölgede tansiyonun tırmanmasını izliyor.
Aynı vakitte, ABD’nin İsrail’i İran’dan gelebilecek rastgele bir misillemeye karşı savunmaya yardımcı olma kararlılığının da bir işareti olarak görülüyor.
Austin de müttefiklerini korumak için “mümkün olan her adımı atacaklarını” söyledi.
Hamas lideri İsmail Haniye’nin 31 Temmuz’da Tahran’da öldürülmesinin akabinde İran’ın ne vakit ve nasıl bir reaksiyon verebileceği yakından izleniyor.
İran Haniye suikastından İsrail’i sorumlu tuttu ve karşılık verecekleri taahhüdünde bulundu.
İsrail şimdi suikastla ilgili bir yorum yapmazken suikastın ardında olduğuna yönelik yaygın bir inanç var.
İran’ın ne yapmayı planladığı belirsizliğini koruyor.
Bu ortada, İsrail’e bir muhtemel hücum da İran takviyeli Hizbullah örgütünden gelebilir.
Örgüt, üst seviye kumandanı Fuad Şükr’ün Beyrut’taki suikastla öldürülmesine karşılık vereceğini belirtmişti.
Kirby: İran ya da vekilleri bu hafta saldırabilir
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby, Pazartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada, ‘İran ya da vekillerinin bu hafta Orta Doğu’da büyük ataklar düzenlemesi ihtimaline karşı hazırlandıklarını’ belirtti.
Kirby, “[Saldırıların] Potansiyel zamanlamasına dair İsrailli mevkidaşlarımızla birebir kaygı ve iddiaları paylaşıyoruz. Önemli olabilecek bir dizi akına hazırlıklı olmak zorundayız” dedi.
Kirby, kendisini savunmak zorunda kalırsa İsrail’e dayanak olmaya devam edeceklerini de ekledi.
ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya’dan İran’a çağrı
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İran’ın yeni cumhurbaşkanıyla yaptığı telefon görüşmesinde İran’ı İsrail’e saldırmaktan “kaçınmaya” çağırdı.
Başbakanlık konutundan gelen açıklamaya nazaran Keir, Mesud Pezeşkiyan’a “sakin olma” ve “dikkatle kıymetlendirme yapma” davetinde bulundu.
Eski Başbakan Boris Johnson’ın eski İran Cumhurbaşkanı Hasan Manevî ile görüştüğü Mart 2021’den yana bu, bir İngiltere başbakanı ile bir İran cumhurbaşkanı ortasındaki birinci görüşme.
30 dakikalık görüşme, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya’nın ortak bir bildiri yayınladığı vakte denk geldi.
Bildiride, “İran İsrail’e yönelik devam eden askeri hücum tehdidini geri çekmeye” çağrıldı ve “böyle bir hücumun gerçekleşmesi halinde bölgesel güvenlik için doğabilecek önemli sonuçların görüşüldüğü” kaydedildi.
Telefonda konuşan önderler ayrıyeten “İsrail’in İran saldırganlığına ve İran dayanaklı terörist kümelerin hücumlarına karşı savunulmasına” takviyelerini lisana getirdiler.
ABD’den müzakerelere dönüş çağrısı
Öte yandan Biden idaresi İsrailli rehinelerin özgür bırakılmasıyla sonuçlanacak Gazze’deki ateşkesin bölgedeki tansiyonu azaltmanın en âlâ yolu olduğuna inanıyor ve geçen Perşembe günü müzakerelere geri dönüş daveti yaptı.
Hamas ise, ABD’nin görüşmeleri canlandırma eforlarına, İsrail’in aslında masada olan muahedeyi uygulamaya zorlanması gerektiği karşılığını verdi.
Hamas ayrıyeten, yeni müzakere cinslerine girişmek yerine, ateşkes görüşmelerinin daha evvelki planlar temelinde yürütülmesi gerektiğini vurguladı.
Ancak açıklamada, prensip olarak görüşmelere geri dönüş işareti verildi.
Washington daha evvel görüşmelerden sonuç alınamamasından Hamas’ı sorumlu tutuyordu.
Ancak İsrail basınındaki haberlerde, ABD’nin giderek artan oranda koalisyon hükümetindeki muahedeye karşı çıkan çok sağcıları tatmin etmek isteyen İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu kısmen sorumlu görmeye başladığı belirtildi.
Beyaz Saray geçen hafta birinci kere İsrail hükümetinin bir üyesini, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’i açıkça eleştirdi.
Smotrich Hamas’a teslim olmak manasına geleceği için İsrail’in ABD’nin ateşkes görüşmeleri baskısına karşı çıkması gerektiğini söylemişti.
Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby de Smotrich’in “çok yanlış” olduğunu söylemiş ve onu yanlış savlarda bulunmakla suçlamıştı.